Publicatie: De toekomst van een collectie biedt veel lessen voor museumprofessionals en studenten
Het Bijbels Museum rondde zijn ingrijpende koerswijziging in 2020 af met de succesvolle overdracht van vrijwel de gehele collectie aan collega-musea en andere erfgoedinstellingen. Carolien Croon, directeur van het Bijbels Museum, en Tessa Luger, specialist roerend erfgoed bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, beschreven dit unieke ontzamelproces in de publicatie De toekomst van een collectie. Ontzamelen in de praktijk. Irene Asscher-Vonk ontving bij haar afscheid als voorzitter van de Museumvereniging het eerste exemplaar op 24 januari 2022,
Zorgvuldig ontzamelen
In mei 2017 besloot het toenmalige bestuur van het Bijbels Museum om de gehele collectie van circa 22.000 objecten af te stoten. Het museum ging verder zonder eigen collectie. Met dit besluit begon een intensief traject. Het overdragen van museale objecten door een geregistreerd museum is gebonden aan strikte regels. Deze zijn vastgelegd in de Ethische Code voor Musea, de Leidraad Afstoten Museale Objecten (LAMO 2016) en – voor collecties in overheidsbezit – de Erfgoedwet. De regels zijn bedoeld om musea te helpen hun collectiebeleid aan te scherpen en bijvoorbeeld collecties op te schonen. Het ontzamelen van een gehele collectie vormde echter een uitzonderlijke situatie. De bestaande wet- en regelgeving bood hiervoor niet altijd een oplossing. Het herplaatsen en herbestemmen van objecten ging van start met een grondige voorbereiding, waaronder de waardering van de verschillende deelcollecties en objecten. Het Bijbels Museum liet zich hierbij adviseren door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en een commissie van onafhankelijke experts.
Zoektocht
Met zorg, toewijding én creativiteit vond het Bijbels Museum een nieuw thuis voor het merendeel van de objecten. Zo verhuisde de meer dan 150 jaar oude verzameling van dominee Leendert Schouten naar Museum Catharijneconvent. Een deel van de collectie archeologische objecten ging naar het Rijksmuseum van Oudheden. Ook werden objecten overgedragen aan (onder meer) het Joods Museum, het Nationaal Onderwijsmuseum, het Nederlands Openluchtmuseum, Beeld en Geluid en de Vrije Universiteit. Met het ontzamelproces maakte het Bijbels Museum een intrigerende zoektocht door waarbij ook lessen zijn geleerd. Lessen die van belang zijn voor museumprofessionals en erfgoedstudenten. Lessen die een bijdrage kunnen leveren aan de verdere ontwikkeling van de LAMO 2016 en daarmee aan de Collectie Nederland.
De publicatie is mede mogelijk gemaakt dankzij een financiële bijdrage van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en het Mondriaan Fonds.
We hebben helaas geen gedrukte exemplaren meer. Hieronder kun je wel gratis de PDF downloaden.
